Vermilion heeft een vergunning voor het exploiteren van de Oppenhuizer gasput, die in het verleden door de N.A.M. is aangelegd. Zij mag in maximaal 14 jaar maximaal 200 miljoen m3 gas winnen. Hierbij mag maximaal twee centimeter aan bodemdaling worden veroorzaakt.

Seismisch onderzoek  
Uit recent door Vermilion uitgevoerd seismisch onderzoek blijkt dat uit het Oppenhuizer gasveld zeker 300 miljoen m3 gas - technisch haalbaar en economisch verantwoord - kan worden gewonnen, mits er een aantal extra boorputten wordt aangelegd. Hiervoor gaat Vermilion nieuwe vergunningen aanvragen. Zij verwacht dat de nieuwe vergunningen binnen 2 jaar verleend zullen worden.

Méér gaswinning, gedurende een langere periode, betekent voor onze dorpen grotere kans op méér bodemdaling en/of aardbevingen en dus grotere kans op schade aan woningen en andere bouwwerken!

Naast mogelijke feitelijke schade (verzakkingen, scheurvorming, etc.) meent de stuurgroep dat er ook sprake kan zijn van abstracte schade in de vorm van mogelijke waardedaling van woningen omdat deze in een gaswinningsgebied staan. De stuurgroep spreekt bij voortduring uit dat de zorgen hieromtrent bij de dorpsbewoners blijven voortbestaan en zéker niet minder zullen worden na bovenstaande aankondiging van Vermilion om nog meer boringen te willen uitvoeren en meer gas te willen winnen.

Nulmetingen
Vermilion is aansprakelijk voor schade die ontstaat door beweging van de bodem als gevolg van de gaswinning. Om de bodembeweging te meten, wordt gebruik gemaakt van seismische stations van het KNMI (t.b.v. bevingen in de ondergrond) en versnellingsmeters (t.b.v. trillingen aan de oppervlakte). Aan de hand van informatie afkomstig van deze apparatuur kan worden vastgesteld of gemelde schades door de gaswinningsactiviteiten kunnen zijn veroorzaakt. Vermilion stelt dat de door de overheid aangestelde Commissie Mijnbouwschade burgers helpt bij het vermoeden dat schade die zij hebben het gevolg is van gaswinning. Deze commissie doet daartoe onderzoek en brengt advies uit over een eventuele schadevergoeding. Vermilion volgt dat advies dan op. Op deze wijze zouden de burgers “ontzorgd” moeten worden.

Schade door gaswinning ontstaat volgens Vermilion alleen als er zich in de bodem trillingen of bevingen voordoen. Schade kan volgens Vermilion echter ook worden veroorzaakt door zetting van de ondergrond (in ons veengebied gemiddeld 1 cm per jaar), door de grondwaterhuishouding, door bouwkundige aspecten, etc.  Met andere woorden: “er is ook nog zoiets als bewijslast …”.

In de bindende uitspraak van de Raad van State uit 2016 naar aanleiding van de bezwaren van Oppenhuizen c.s. tegen de gaswinning is aan Vermilion opgelegd dat vóór de start van de gaswinning een representatieve nulmeting moet worden uitgevoerd, niet alleen aan gebouwen zoals in het winningsplan (artikel 4) al was vastgelegd, maar óók aan andere bouwwerken. Deze ‘nulmeting’ is een bouwkundige opname, aan de hand waarvan naderhand kan worden vastgesteld óf, en zo ja hoeveel, schade is ontstaan aan betreffend object na de start van de gaswinning. ‘Representatief’ wil zeggen dat bij een meting, die niet op álle objecten wordt uitgevoerd, de steekproef voldoende groot moet zijn om een betrouwbare uitspraak te kunnen doen over álle objecten. Met andere woorden de steekproef dient een (verkleinde) afspiegeling van de werkelijkheid te zijn.

Vermilion was in eerste instantie niet van zins artikel 4 van het winningsplan en de uitspraak van de Raad van State op te volgen, omdat Vermilion van mening is dat een nulmeting geen zin heeft: volgens Vermilion kan tussen een nulmeting plus naderhand vastgestelde schade en de gaswinning geen causaliteit worden aangetoond, met andere woorden  of Vermilion verantwoordelijk is voor de schade.

De stuurgroep stelt zich op het standpunt dat de dorpsbewoners niet het slachtoffer mogen worden van ‘Groningse praktijken’ en dat dit het moment is om afspraken te maken over zaken die meewegen in de beoordeling van schade en de daarmee samenhangende vergoeding door Vermilion; dat er geen langdurende discussies mogen plaatsvinden over mogelijke andere oorzaken en dat we derhalve mogen uitgaan van de “omgekeerde bewijslast” bij schademeldingen. Voorts is de stuurgroep zich bewust van het bestaan van de Commissie Mijnbouwschade maar zij is van mening dat bewoners zich desgewenst tot de burgerlijk rechter moeten kunnen wenden voor het verhalen van de schade op de veroorzaker en niet alleen afhankelijk moeten zijn van een door de overheid aangestelde commissie.

Hoewel Vermilion nog steeds de mening is toegedaan dat nulmetingen niets toevoegen heeft zij – op aandringen van onze stuurgroep - toch besloten de representatieve nulmeting te laten uitvoeren, zij het alleen aan een beperkt aantal woningen en gebouwen, niet aan andere bouwwerken omdat de constructie daarvan (gewapend beton) veel minder gevoelig (maar niet óngevoelig!) zou zijn voor eventuele bodemtrillingen…

Representatief (?)
De representatieve nulmeting zal in opdracht van Vermilion worden uitgevoerd door Thorbecke B.V. uit Zwolle. Thorbecke heeft in opdracht van Vermilion vastgesteld hoeveel en welke gebouwen representatief zijn voor het gebied waarop de gaswinning eventueel invloed zou kunnen hebben. Thorbecke heeft haar werkwijze toegelicht tijdens de informatieavond voor de bewoners van de geselecteerde woningen, dd. 26 oktober j.l. bij Hotel Van der Valk te Sneek. Aan de hand van parameters als soort gebouw, wijze van bouw, wijze van fundering, leeftijd van het gebouw, etc. , is de grootte van de steekproef vastgesteld: in het invloedsgebied (straal van 5 km rond de boorput) met ruim 25.000 objecten is de steekproef 230 stuks groot.

In onze dorpen zullen ongeveer 25 van de plm. 600 woningen en gebouwen worden opgenomen. Tijdens de informatieavond stelde een bezorgde bewoner de vraag: “Wat betekent dit voor mij als mijn oude woning uit 1800, die niet in de steekproef zit, naderhand wél schade heeft opgelopen maar de moderne nieuwbouwwoning van mijn buurman, die wel in de steekproef zit, géén schade heeft?”. De woordvoerder van Thorbecke gaf een verontrustend antwoord met de strekking: “helaas, dan heeft u pech” .. !

Dan maar zélf laten doen
De stuurgroep meent dat de omvang van deze steekproef zéér onder de maat is en dat, als Vermilion de term ‘burgers ontzorgen’ serieus zou nemen en álle woningen en gebouwen zou laten opnemen, er naderhand géén discussie zou kunnen ontstaan over de causaliteit tussen schade en bodembeweging door gaswinning. Daarnaast wordt de aantoonbaarheid van schade aan een woning sterker, niet alleen als er meerdere schademeldingen zijn in de omgeving, maar ook als middels een bouwkundige opname kan worden aangetoond dat er in het verleden géén schade was aan betreffende woning.

Omdat Vermilion hier geen gehoor aan wil geven heeft de stuurgroep besloten de bewoners van onze dorpen op te roepen zélf de bouwkundige opname te laten uitvoeren. De stuurgroep heeft voor dit doel reeds bij een aantal deskundige bedrijven offertes opgevraagd. Nadere informatie hieromtrent volgt zodra alle offertes beschikbaar zijn maar op voorhand kan worden gesteld dat de kosten van een bouwkundige opname maximaal enkele honderden euro’s per object zullen bedragen.

De stuurgroep overweegt tevens een Stichting in het leven te roepen met als doel alle informatie uit de bouwkundige opnames op eenduidige wijze centraal vast te laten leggen en te laten bewaren zodat deze informatie naderhand door belanghebbenden c.q. gedupeerden kan worden gebruikt voor de vaststelling van de oorzaak van schade.

Tot zover voor nu.

*) De stuurgroep gaswinning Top & Twel, samengesteld uit leden van Bewonersvereniging De Grachten, Ondernemersvereniging Top & Twel en Doarpsbelang Top & Twel, heeft inmiddels een aantal gesprekken gevoerd met de afvaardiging van Vermilion Energy B.V. In deze gesprekken worden  onderwerpen als nulmetingen aan woningen en gebouwen, procedures bij eventuele schademeldingen, nakomen van de gemaakte afspraken besproken. De stuurgroep gaswinning houdt u via de pagina van Doapsbelang op Top&Twel Online op de hoogte van de overleggen met Vermilion. Heeft u vragen, opmerkingen, tips & tricks voor ons? Stuur dan een mailtje naar  DoarpsbelangTopEnTwel@outlook.com