Een eeuwenoud baken in het waterrijke landschap van Uitwellingerga is bewaard gebleven, anders had er nu waarschijnlijk een klokkenstoel gestaan. De leden van de Plaatselijke Commissie gruwelen nog bij die gedachte. De historische kerk is rijksmonument en dateert uit 1690. De kerk is altijd van grote waarde geweest voor het dorp. Ook in vroeger tijden toen het vervoer nog over water ging, was de kerk het teken van thuiskomen en volgens de commissieleden is het nog steeds genieten als je via de Westerbrugsloot het dorp binnenvaart.

Veertig jaar vrijwilligerswerk
Toen de kerkvoogdij in de jaren 80 besloot de kerk over te dragen aan de Stichting Alde Fryske Tsjerken moest er een plaatselijke commissie worden opgericht. Deze commissie viert dit jaar haar veertigjarig jubileum. Daarnaast zijn drie commissieleden, te weten Herman Epema, Marieke Wittermans en Ytsje Soeten al vanaf het begin en dus ook al veertig jaar als vrijwilliger betrokken bij de kerk. Terugkijkend best bijzonder vinden de drie, maar de jaren zijn eigenlijk geruisloos voorbij gegaan. 

Volgens Marieke Wittermans werd de kerk in 1983 voor het symbolische bedrag van één gulden overgedragen aan de Stichting Alde Fryske Tsjerken. Maar daarnaast moest er vanuit de kerkelijke gemeente ook een ‘bruidsschat’ mee naar de stichting, oftewel een flink bedrag voor de restauratie. De kerk werd pas een kleine tien jaar later geheel gerestaureerd. Ook de Plaatselijke Commissieorganiseerde activiteiten om financiën voor het herstel te genereren, waaronder een rommelmarkt.

De Plaatselijke Commissie heeft tot taak de kerk te beheren en organiseert culturele evenementen in de kerk. Daarnaast is de kerk trouw- en rouwlocatie en worden er af en toe kerkdiensten gehouden. De commissie bestaat nu uit tien leden ieder met een eigen taak. Marieke is al vanaf het begin penningmeester, Ytsje zorgt voor de huishoudelijke taken en Herman houdt de staat van onderhoud in de gaten. Als voormalig timmerman doet hij wel klusjes in en om de kerk. “Maar niet alles mogen we meer zelf doen”, zegt Herman, en hij legt uit: “Als er dakpannen scheef lagen, dan klommen we zelf even het dak op, maar dat mag niet meer vanwege de veiligheidsvoorschriften.”

Klokopwinders en klokluiders
De bewoners van Uitwellingerga zijn erg begaan met hun prachtige kerk midden in de dorpskom en omwonenden voelen een grote verbondenheid met de Hermes-Tsjerke. Dat betekent bijvoorbeeld dat de klok altijd gelijk moet lopen, dus moet deze iedere dag opgewonden worden. De 35 vrijwillige  ‘klokopwinders’ krijgen van secretaris Saskia Stellinga jaarlijks een rooster. Ieder doet een week langzijn plicht en indien nodig wordt er onderling geruild. “Zelden gaat het mis”, volgens Herman Epemadie om de hoek woont en snel paraat is, mocht de klok toch een resetje nodig hebben. Bij de commissie zijn ze trots op het saamhorigheidsgevoel binnen de gemeenschap. “Uniek toch?”, vindt voorzitter Gerrit Riphagen. “De meeste klokopwinders komen uit Uitwellingerga waaronder één vrouw.

Daarnaast zijn er ook nog de klokluiders van de kerk. Maar volgens Ytsje Soeten, die als dochter van de koster al opgroeide naast de kerk, is het klokluiden niet voor iedereen weggelegd. “Het is een bepaalde slag en dat moet je kunnen.” Momenteel zijn er zo’n zes vrijwillige klokluiders die vooral bij begrafenissen worden ingezet.

Tsjerkepaad en fietsknooppunt
De Hermes-Tsjerke heeft ieder jaar een expositie tijdens Tsjerkepaad Fryslân, dit jaar van 1 juli tot en met 9 september. Dan zijn er rond de 250 kerken in onze provincie op zaterdagmiddag geopend voor publiek. In de Hermes-Tsjerke is er een PowerPointpresentatie over veertig jaar lidmaatschap van de Stichting Alde Fryske Tsjerken. 

Volgens de commissieleden komen er altijd veel bezoekers naar Uitwellingerga als de kerk geopend is, maar dat kunnen er nog veel meer zijn als het fietsknooppuntennetwerk ook door het dorp zou komen. Nu wordt Uitwellingerga overgeslagen. In tweelingdop Oppenhuizen gaan de fietsers en wandelaars via de Forbiningswei namelijk het dorp alweer uit. “Zo zonde! Hoe kunnen ze het mooie Uitwellingerga nou links laten liggen?”, vragen de leden van de Plaatselijke Commissie zich dan ook af. 

Tekst en Beeld: Ynte Dragt

Bron: GrootSneek